Kruidnoten of pepernoten? Welke zijn jouw favoriet? Is je ook al eens opgevallen dat de meeste mensen pepernoten zeggen terwijl ze eigenlijk kruidnoten bedoelen? Als ik het heb over pepernoten, dan bedoel ik die taai taai achtige brokken die oh zoooo lekker zijn als je ze vers van de bakker eet. Bij de intocht in mijn geboortedorp zijn dit dé pepernoten die door de pieten in al die kleine knuistjes worden gestopt. Kruidnootjes vind ik ook heerlijk, maar mijn Sint is pas echt compleet met deze pepernoten zonder melk. Ik meen dat je bij de echte bakker ook melkvrije pepernoten kunt halen, maar als dat even niet lukt (bijvoorbeeld dankzij een quarantaine) dan maak je ze toch gewoon zelf? Niet alleen leuk maar ook erg lekker!
Sinterklaas lekkers zonder melk
Sinterklaas vieren met traditionele lekkernijen is best een uitdaging als je een melkallergie of lactose intolerantie hebt en dan druk ik het nog mild uit. Chocoladeletters, banketletters, chocolademunten, amandelstaven, gevulde speculaas, kruidnoten in alle smaken van de regenboog met of zonder truffel, appeltaart, karamel zeezout, confetti of chocolade… melkvrij bijna niet te vinden!
Pure chocoladeletters zijn bijna altijd melkvrij, maar die vindt mijn man nou net niet lekker. De meeste kinderen eten ook liever melkchocolade of witte chocolade. Heb je voldoende voorbereidingstijd, zoek dan online naar ‘vegan Sint’ of ‘vegan chocoladeletter’ en ga op zoek naar een webwinkel of chocolademaker die een melkvrije chocoladeletter op maat kan maken.
Pure chocoladeletters bijna altijd melkvrij
Soms krijgt mijn lief toch een pure chocoladeletter. Voor het idee. Deze is dan niet voor het opeten, maar gebruiken we om melkvrije chocolademelk te maken. Sommige jaren doen we helemaal geen letters, maar krijgt iedereen een speciale eigen lekkernij in zijn schoen. Voor hem is kan dat een bijzondere smaak sambal of mosterd zijn, een zakje nootjes, een paar sokken of iets anders leuks waar ik tegenaan loop. Er is niet veel voor nodig om er iets leuks en feestelijks van te maken.
Melkvrije pepernoten met roggemeel
E zit een groot verschil in de smaak en werking van tarwebloem, kastanjemeel, kokosmeel of zelfrijzend amandelbakmeel. Toch kun je bij veel bakrecepten best de ene soort bloem vervangen door een andere. Een uitzondering hierop is het recept voor deze pepernoten zonder melk. Roggemeel gebruik ik bijna nooit, maar zodra het tijd is om pepernoten te bakken, haal ik het direct in huis. Het roggemeel zorgt ervoor dat de pepernoten een lichtgrove structuur krijgen die zo typerend is voor deze lekkernij.
Waar koop je roggemeel?
Het vinden van roggemeel is waarschijnlijk de grootste uitdaging van dit recept. Roggemeel is geen standaard supermarkt product en de kans is klein dat je een werkende molen in de buurt hebt. Zelf wil ik altijd meteen aan de slag zodra ik het idee heb om ze te maken. Dan heb ik geen geduld om het online te bestellen en rijd ik liever wat verder om als het moet. Bij het volgende rijtje winkels heb je de meeste kans van slagen en bij bijna alle kun het ook online bestellen.
- Plus supermarkt – (misschien niet in elk filiaal, wel online te bestellen)
- Holland & Barret – (fysieke winkels én online)
- Ekoplaza – (fysieke winkels én online)
- Een molenwinkel – vlakbij Utrecht (in IJsselsein) staat Korenmolen de Windotter – (alleen fysieke winkel)
- Winkels: Eko winkel, landwinkel, natuurvoedingswinkel, toko, Turkse supermarkt, etc. – (zoek op in google maps )
- Baktotaal bouwhuis (alleen online)
- Thuisbakkerswinkel (alleen online)
- Hofweb – direct van de boer (alleen online)
Pepernoten zonder melk maken
Met het onderstaande recept kun je melkvrije pepernoten maken. Fijn aan het zelf bakken is dat je precies weet wat er in gaat. Pepernoten hebben helemaal geen melk nodig om ze te maken, maar om onduidelijke redenen willen ze dat in een fabriek nog wel eens toevoegen.
Ok, alle ingrediënten zijn in huis.. nu aan de slag. Het maken van pepernoten is een leuke activiteit om met kinderen te doen. Het deeg bereiden kan het beste door een volwassene worden gedaan omdat er hete suikerstroop gebruikt wordt. Begin daarom zelf met het deeg maken en roep je kids erbij zodra het tijd is om het deeg te verdelen en de pepernoten te kneden.
Dit recept komt oorspronkelijk uit Het grote Sinterklaas kookboek uit 2014. Een erg leuk kookboek, maar jammer genoeg alleen nog tweedehands verkrijgbaar.
De kans is groot dat je hierna nog een tweede batch pepernoten wilt maken en nog een.. en nog een.. Blijft het bij één batch, dan kun je de overgebleven roggemeel gebruiken voor het maken van ontbijtkoek, kruidkoek, speculaas, pitabroodjes, oude wijvenkoek en roggebrood. Bij de online molenwinkel uit de Achterhoek vond ik een fijne uitleg over roggemeel en roggebloem. Volgens hen is roggemeel ook nog eens heel gezond is, dus probeer er zeker nog wat anders lekkers mee te maken.
Pepernoten zonder melk
Equipment
- Oven
- Ronde bakvorm Ø 20 – 22 cm
- Bakpapier
- Houten plank
Ingrediënten
- 175 g tarwebloem
- 185 g roggemeel
- ½ tl speculaaskruiden
- 1 el gemalen anijszaad
- 2 tl bakpoeder
- 1 snufje zout
- 100 g suikerstroop
- 175 g honing
- 80 ml water
Instructies
- Verwarm de oven voor op 175 °C en bekleed de bodem van de vorm met bakpapier.
- Zeef de bloem met het roggemeel, de speculaaskruiden, gemalen anijszaad, bakpoeder en het zout boven een kom.
- Breng in een steelpan de stroop, honing en 80 ml water aan de kook. Zet het vuur uit zodra het stroopmengsel kookt. Schenk het stroopmengsel bij de bloem en roer het met een houten lepel door elkaar. Pas op: het stroopmengsel is heel heet!
- Laat het iets afkoelen en kneed het mengsel dan op een plank tot een samenhangend deeg. Een houten plank is hierbij heel handig tegen het plakken van het deeg.
- Rol balletjes met een doorsnede van ca. 2 cm van het taaie deeg en leg ze op het werkvlak. Druk de pepernoten rondom iets in en zet ze dan rechtop naast elkaar in de beklede bakvorm.
- Bestrijk de bovenkant van de pepernoten met water en zet de bakvorm in het midden van de oven. Bak de pepernoten in ongeveer 20 minuten goudbruin en gaar.
- Laat de pepernoten in de bakvorm afkoelen. Haal ze daarna uit de bakvorm en maak de pepernoten los van elkaar. Bewaar ze in een luchtdicht afgesloten trommel.