Heb je een lactose intolerantie of koemelkallergie? In veel geneesmiddelen wordt lactose gebruikt als vulmiddel en hoewel deze hoeveelheden minimaal zijn, kan je lichaam er toch op reageren. De kans op een reactie met medicijnen bij een koemelkallergie of lactose intolerantie schijnt zeer klein te zijn, maar het is niet ondenkbaar dat het een stevige reactie kan uitlokken.

Bij een koemelkallergie of lactose intolerantie hangt het er vaak vanaf hoe ernstig de allergie is, hoe gevoelig je bent voor lactose en/of hoeveel lactose je die dag al hebt binnen gekregen. Soms maakt 1 tabletje (nog) geen verschil. Maar moet je van een medicijn meerdere pillen per dag slikken, dan kan het gebeuren dat je al snel over de maximale grens aan lactose per dag heen gaat. Zonder dat je het door hebt!

Koemelkeiwitten (caseïne) worden minder vaak gebruikt in medicijnen en dus is te verwachten dat het risico op een reactie klein is. Maar het kán er wel in zitten, al is het maar dat er aan lactose altijd een klein beetje caseïne blijft kleven, ook al is dat in een nog veel kleinere hoeveelheid.

Note: dit artikel is bedoeld ter informatie en niet als een medisch advies. Wil je precies weten wat in jouw situatie verstandig is, overleg dan met je eigen (huis)arts of apotheker!

Verborgen lactose in geneesmiddelen
Uit een Brits onderzoek naar ‘de kwantificering van de “verborgen” lactose in geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van gastro-intestinale aandoeningen‘ blijkt dat ‘lactose aanwezig is in een reeks van medicijnen en kunnen bijdragen aan de symptomen. Deze worden mogelijk niet herkend door een voorschrijvende arts, aangezien hulpstoffen niet in de British National Formulary (lijkt op de Nederlandse geneesmiddeleninformatiebank) worden vermeld en de hoeveelheid lactose niet op het etiket of in de bijbehorende bijsluiter van de fabrikant wordt vermeld.’

In de Nederlandse geneesmiddeleninformatiebank lijken die hulpstoffen over het algemeen wél genoemd te worden. Maar voorschrijvend artsen staan er niet altijd bij stil. Daarom is het belangrijk dat je zelf weet dat het in medicijnen kán zitten, zodat je dit specifiek kan benoemen bij je arts en apotheker. Die kan daar dan extra op letten bij het voorschrijven van een medicijnen. Blijf zelf ook steeds alert en lees altijd de bijsluiters.

Check de bijsluiters van medicijnen op lactose en andere melkbestanddelen

De ernst van je allergie of overgevoeligheid voor melk in combinatie met de hoeveelheid melk in een medicijn bepaalt of je allergisch reageert. Wil je zeker weten dat er geen melk in je medicijn zit, geef dit dan ook door aan bij je apotheek. Een apotheker kan je precies vertellen welke ingrediënten je medicijn bevat en of je dit veilig kunt gebruiken met een koemelkallergie of lactose intolerantie.

Heb je een regulier geneesmiddel nodig die je bij elke supermarkt en drogisterij kunt kopen zoals paracetamol? Bij elke drogisterij zijn minstens enkele medewerkers getraind om je een basis uitleg te kunnen geven over de werking van geneesmiddelen. Maar wil je weten of er lactose of andere melkbestanddelen in verwerkt zijn, dan is mijn ervaring dat de medewerkers er vaak zelf ook de bijsluiter bij moeten pakken en niet bekend zijn met alle namen voor melk. Dan moet je het dus alsnog altijd zelf controleren. Weet daarom heel goed hoe je melk kunt herkennen en check zelf de bijsluiter.

In de geneesmiddeleninformatiebank kun je zelf de bijsluiters opzoeken van geneesmiddelen en nagaan wat de ingrediënten zijn. Sla de link op in je telefoon, zo heb je het altijd bij de hand wanneer je het nodig hebt.

Diarreeremmers bevatten vaak lactose

Praktisch voorbeeldje: je hebt toch iets van melk binnengekregen en last gekregen van darmklachten. Gevolg, diarree. Je denkt daar handig een diarreeremmer tegen in te nemen, maar komt er pas later achter dat in de meeste diarreeremmers lactose is verwerkt! Even goed opletten dus.

Bij diarree wordt vaak loperamide aangeraden, maar bijna alle soorten loperamide en zelfs Norit bevatten lactose. Na een controle in de geneesmiddeleninformatiebank vond ik onderstaande diarreeremmers zonder lactose. Veel verpakkingen lijken op elkaar. Dus controleer in de winkel goed of je de juiste versie hebt en check bij voorkeur ook de beschrijving op de verpakking.

Bij de meeste drogisterijen en supermarkten verkopen ze in ieder geval een huismerk loperamide, maar deze bevatten ook bijna allemaal lactose. Imodium is bijna overal te krijgen, maar in één daarvan zit ook lactose dus kies dan één van onderstaande versies. Andere optie is helemaal géén diarreeremmer nemen, maar zorgen dat je genoeg vocht binnenkrijgt en binnenhoudt. Zakjes O.R.S. of Tasectan kunnen daarbij helpen. Bij twijfel, raadpleeg je arts of apotheker!!

Diarreeremmers zónder lactose

Imodium Instant smelttablet 2 mg orodispergeerbare tabletten
Imodium Duo 2 mg/125 mg, tabletten
Kruidvat diarreeremmer loperamide HCl 2 mg smelttablet
LOSIMED DUO 2 mg/125 mg, tabletten
Norit 200, capsules 200 mg, hard
Norit Carbomix, granulaat voor orale suspensie 50 g
Tasectan Capsule 500mg
Tasectan sachets

Antihistamine bij een koemelkallergie

Al ben je nog zo zorgvuldig met het vermijden van melk. Het kan toch gebeuren dat jij of je kind per ongeluk melk binnenkrijgt. Bij een koemelkallergie zorgt dit ervoor dat er immonoglobuline E (lgE) wordt aangemaakt zodra het lichaam de koemelk detecteert. Deze immunoglobulinen zorgen er op hun beurt voor dat je lichaam histamine vrijmaakt, waardoor je een allergische reactie krijgt.

Immunoglobulinen zijn eiwitten die door je afweercellen als antistof worden aangemaakt om je lijf te verdedigen tegen o.a. virussen en bacteriën. Soms slaat deze verdediging door en reageren ze ook op allergenen zoals melk, graspollen, stuifmeel van bloeiende berkenbomen of dierenhuidschilfers.

Omdat de histamine ervoor dat er allergische klachten ontstaan, kunnen antihistaminica bij een milde allergische reactie helpen om deze reactie te verminderen (zie Maxima MC en Mayo Clinic ). Antihistaminca worden ook gebruikt als anti-allergiemedicijn bij hooikoorts, door allergie ontstoken ogen en neus, netelroos, huiduitslag en jeuk.

Maar, let ook hier goed op wanneer je een koemelkallergie hebt. Veel antihistaminica waaronder loratadine bevatten melkbestanddelen en kunnen het risico op een allergische reactie verhogen. Ik heb voor je uitgezocht welke reguliere, bij de drogist en apotheek verkrijgbare, antihistaminica met en zonder lactose te vinden zijn.

Overleg bij voorkeur met je huisarts of apotheker welke variant in jouw geval het meest geschikt is! De apotheker kent ongetwijfeld meer geneesmiddelen tegen je klachten dan hieronder opgesomd staan.

Anti-histaminica zonder melk (lactose, caseïne, etc)

Tabletten & drank

Allegra fexotabs – fexofenadine 120 mg omhulde tabletten (te koop bij o.a. Etos)
Nalcrom – dinatriumcromoglicaat 100 mg & 200 mg, granulaat in sachets
Nalcrom – dinatriumcromoglicaat 100 mg & 200 mg, drank
Neoclarityn – desloratadine 0,5 mg/ml, drank
Neoclarityn – desloratadine 5 mg, orodispergeerbare tablet
Teva – cetirizine Dihcl Drank 1mg/ml
Zyrtec – 1 mg/ml drank

Neusspray

Allergo – COMOD neusspray, 20 mg/ml
Etos – natriumcromoglicaat allergieneusspray 20 & 40 mg/ml, neusspray, oplossing
Heel – euphorbium compositum H neusspray
HTP – natriumcromoglicaat 20 mg/ml, neusspray
Kruidvat – natriumcromoglicaat 20 & 40 mg/ml, neusspray, oplossing
Prevalin – dinatriumcromoglicaat 20 & 40 mg/ml neusspray
Trekpleister – natriumcromoglicaat 40 mg/ml, neusspray, oplossing

Oogdruppels

Allergo – COMOD oogdruppels, 20 mg/ml
Etos – allergieoogdruppels natriumcromoglicaat 20 mg/ml, oogdruppels, oplossing
Kruidvat – allergieoogdruppels natriumcromoglicaat 20 mg/ml, oogdruppels, oplossing
Opticrom – oogdruppels, oplossing 20 mg/ml
Prevalin – dinatriumcromoglicaat 20 mg/ml oogdruppels, oogdruppels

Antihistaminica mét lactose

Homeopatisch

A.Vogel Pollinosan tabletten

Loratadine

Albert Heijn – hooikoortstabletten Loratadine 10 mg, tabletten
Allerfre – tabletten 10 mg
Apotex – hooikoortstabletten Loratadine 10 mg, tabletten
Claritine – tabletten 10 mg
DA – hooikoortstabletten Loratadine 10 mg, tabletten
Etos – hooikoortstabletten Loratadine 10 mg, tabletten
Htp Loratadine tablet 10mg
Kruidvat – hooikoortstabletten loratadine 10 mg, tabletten
Leidapharm – hooikoortstabletten Loratadine 10 mg, tabletten
Sanias – Loratadine10 mg, tabletten
Teva – Loratadine 10 mg, tabletten
Trekpleister – hooikoortstabletten Loratadine 10 mg, tabletten

Cetirizine

Etos – hooikoortstabletten cetirizine diHCl 10 mg, filmomhulde tabletten
Htp – allergietablet cetirizine Dihcl Tablet Fo 10mg
Kruidvat – hooikoortstabletten cetirizine diHCl 10 mg, filmomhulde tabletten
Mylan – cetirizine Dihcl tablet filmomhuld 10mg
Prevalin Allerstop – cetirizine 10 mg, filmomhulde tabletten
Reactine – 10 mg, filmomhulde tabletten
Sanias – cetirizine Dihcl tablet filmomhuld 10mg
Sandoz – cetirizine Dihcl tablet filmomhuld 10mg
Teva – cetirizine Dihcl tablet filmomhuld 10mg
Trekpleister – hooikoortstabletten cetirizine diHCl 10 mg, filmomhulde tabletten
Zyrtec – 10 mg, filmomhulde tabletten

Cinnarizine

Sandoz – cinnarizine tablet 25mg
Teva – cinnarizine Tablet 25mg

Zit er lactose of melk in paracetamol?

Het korte antwoord is. Dat kan. De meeste soorten paracetamol bevatten geen lactose of andere melkbestanddelen, maar aangezien lactose veel als vulmiddel wordt gebruikt, kan dit ook gebruikt zijn bij het maken van paracetamol tabletten. Dat zie je vooral terug bij kinderparacetamol. Zo goed als alle kauwtabletten paracetamol voor kinderen bevatten lactose, op een enkele na. Alleen Sinaspril 120 mg, kauwtabletten, Sanias smelt met aardbeiensmaak 250 mg en Roter junior instant smelttablet 250 mg banaan bevatten geen melk en dus ook geen lactose.

Paracetamol mét lactose/melk

Apotex – paracetamol voor kinderen 120 mg, kauwtabletten
Boots Pharmaceuticals – Paracetamol 120 mg, kauwtabletten
C1000 – kinderparacetamol 120 mg, kauwtabletten
DA – kinderparacetamol 120 mg, kauwtabletten
Daro – hoofdpijnpoeders, poeder in sachets
Etos – kinderparacetamol 120 mg, kauwtabletten
JUMBO – kinderparacetamol 120 mg, kauwtabletten
Kruidvat – kinderparacetamol 120 mg, kauwtabletten
Leidapharm – kinderparacetamol 120 mg, kauwtabletten
Trekpleister – kinderparacetamol 120 mg, kauwtabletten

Paracetamol zonder lactose/melk

Albert Heijn – paracetamol 500 mg, tabletten / liquid caps 500 mg
Albert Heijn – paracetamol 120 mg & 240 mg, zetpillen
Citrosan – poeder in sachet
Coldrex – hot drink, poeder voor drank
DA – paracetamol 500 mg, tabletten
DA – paracetamol 120 mg, 240 mg, 500 mg, 1000 mg, zetpillen
Daro – paracetamol vloeibaar, stroop 120 mg/5 ml
Etos – kinderparacetamol zetpil 60 mg, 120 mg, 240 mg, zetpillen
Etos – paracetamol ovale tablet 500 mg, tabletten / liquid caps 500 mg
Finimal – tabletten / Finimal Zest 500/50/100 mg
IDYL – kinderparacetamol zetpil 60 mg. 120 mg, 240 mg, zetpillen
JUMBO – paracetamol 120 mg, 240 mg, 500 mg, 1000 mg, zetpillen
JUMBO paracetamol 500 mg, tabletten
HTP – kinderparacetamol 60 mg, 120 mg, 240 mg, 1000 mg zetpillen (1000 mg – bevat soja)
HTP – paracetamol 500 mg, tabletten
Kruidvat – paracetamol liquid caps 500 mg, zachte capsules
Kruidvat – paracetamol 120 mg, 240 mg, 500 mg 1000 mg, zetpillen
Kruidvat – paracetamol 500 mg, tabletten / 500 mg ovaal, tabletten
Leidapharm – paracetamol 120 mg, 240 mg, 1000 mg, zetpillen
Leidapharm paracetamol 500 mg, tabletten / paracetamol 500 mg ovaal, tabletten
Panadol – bruis, bruistabletten 500 mg / gladde tabletten, 500 mg
Panadol – junior 125 mg, 250 mg, 500 mg, 1000 mg, zetpillen
Roter – paracetamol instant smelttablet 500 mg bessen
Roter – paracetamol junior instant smelttablet 250 mg banaan
Roter- paracetamol, tabletten 500 mg / Paracetamol Liquid Caps 500 mg
Sanias – paracetamol smelt met aardbeiensmaak 250 mg, 500 mg
Sanias – paracetamol 120 mg, 240 mg, 500 mg, 1000 mg, zetpillen
Sanias – paracetamol 500 mg, tabletten
Sinaspril – paracetamol 120mg, kauwtabletten 120 mg
Sinaspril – paracetamol 60 mg, 120 mg, 240 mg zetpil
Sinaspril – paracetamol 120 vloeibaar, stroop 120 mg/5 ml
Trekpleister – paracetamol 120 mg, 240 mg, 500 mg, 1000 mg, zetpillen
Trekpleister – paracetamol 500 mg, tabletten / Liquid caps 500 mg

Medicijnen bij een zeer ernstige koemelkallergie?

Mensen die zeer allergisch voor koemelk kunnen en toch melk binnen krijgen, kunnen een zeer ernstige allergische reactie krijgen met kans op een anafylactische shock. Is dit voor jou of je kind een reëel gevaar, draag dan altijd duidelijk informatie bij je waarop dit staat gemeld en laat je informeren wat te doen bij een ernstige allergische reactie. Op de website van het Nederlands Anafylaxis Netwerk kun je veel handige en uitgebreide informatie vinden over het omgaan met een ernstige voedselallergie.

Bij acute ernstige allergische reacties hebben patiënten soms een noodinjectie met epinefrine (adrenaline) nodig. Bij een acute allergische reactie worden patiënten ook wel eens behandeld met Methylprednisolon (Solu-Medrol) van Pfizer, maar dit middel wordt door Lareb afgeraden bij mensen met een koemelkallergie omdat in enkele varianten lactose is verwerkt.

Loop jij of je kind een groot risico op een ernstige allergische reactie. Draag dan altijd een EpiPen of vergelijkbaar middel bij je, maar bespreek vooraf met je arts welk middel het beste past bij jouw persoonlijke medische situatie. Want hoewel Epinefrine geen melkbestanddelen bevat, zijn niet alle varianten geschikt voor kinderen en soms ook niet voor volwassenen met bepaalde aandoeningen.

EpiPen (voor kinderen vanaf 7,5 kg en volwassen – bijsluiter)
Jext (voor kinderen vanaf 15 kg en volwassenen – bijsluiter)
Emerade (voor kinderen meer dan 15 kg en volwassenen – bijsluiter)
Epinefrine (vanaf 4 jr – bijsluiter)

Probiotica bevatten vaak koemelk

Bij gezonde mensen is het niet bewezen dat probiotica heilzaam is. Maar bij mensen met darmklachten kunnen probiotica bijdragen aan het herstellen van de balans in je darmen. Heb je veel last van darmklachten door je allergie of intolerantie en overweeg je een prebiotica of probiotica, check even goed de bijsluiters of laat je informeren door een deskundige. Juist in probiotica kunnen namelijk grote hoeveelheden koemelkeiwitten zitten waaronder in bifidobacteriën en lactobacillen.

Zit er melk in medicijnen? Weet wat je slikt