Melkvrij leven doen wij sinds we in 2009 ontdekten dat mijn man (na jaren met darmklachten) niet goed op caseïne reageert. Na een bloed- en darmflora onderzoek bleken zijn darmen zodanig beschadigd dat hij inmiddels heftig reageerde op meerdere voedingsmiddelen. Op basis van die uitslag volgde hij een jaar lang een persoonlijk streng eliminatiedieet. Hij at daarvoor uitsluitend glutenvrij, eivrij, zuivelvrij en liet ook nog wat andere specifieke voedingsmiddelen staan.
Na dat jaar waren zijn buikklachten zo goed als verdwenen. Zelfs andere klachten die inmiddels ‘normaal’ waren geworden bleven uit; regelmatig diarree, bloed bij de ontlasting, veel en pijnlijke pukkels.. Het gekke van zo lang leven met darmklachten is dat je ergens onderweg vergeet dat het niet normaal is wat je elke dag voelt. Je leert het te accepteren en ermee te leven. Totdat blijkt dat het aan je voeding ligt! Want opeens was er een duidelijke verklaring voor de dagelijkse dramkrampen en regelmatige koliekaanvallen.
Voeding herintroduceren na een eliminatiedieet
Na dat strenge dieetjaar introduceerde hij één voor één alle voedingsmiddelen. Tarwe, ei, mosterd, sinaasappel, knoflook, geen één van die producten leek nog klachten te veroorzaken. Toen melk.. na het consumeren van melkproducten of producten die met melk gemaakt worden (melk, kaas, boter, ijs, chorizo, chocolade, …) ging het steeds direct mis. Daardoor wisten we het zeker: ‘melk is geen succes‘! Sindsdien vermijdt hij alle voedingsmiddelen waar ook maar een klein beetje melk in zit.
Starten met een melkvrij dieet is niet altijd makkelijk
Doordat ik zelf geen lichamelijk klachten krijg van melkproducten, vond ik het in het begin ook lastig dat hij voortaan dit dieet moest volgen. Ik herinnerde mezelf er steeds opnieuw aan dat het niet om mij draait, maar om hem. Want hoe fijn is het voor hém dat de kolieken en andere klachten uitblijven. Maar ook als partner moet je leren leven met deze nieuwe aanpassingen.
Behalve aan melkvrij koken, moest ik ook wennen aan het niet meer samen genieten van eten dat we allebei lekker vinden. Borrelen met Franse kaasjes, quiche, lasagne, salades met feta of geitenkaas, mozzarella, cheesecake, aardappelgratin. Alles waar kookroom, slagroom, boter, melk of kaas in zit was opeens geen optie meer. Zoals met meer dingen, besef je pas hoe makkelijk het is om alles te kunnen eten, totdat het niet meer kan of mag.
Na ruim tien jaar later is het volgen van een melkvrij dieet voor ons niet meer ingewikkeld en dat hoeft het ook niet te zijn. Maar in het begin voelde ik vaak frustratie als ik geen goede melkvervangers kon vinden. Of als de smaak nét niet helemaal is wat je ervan verwacht. Bijvoorbeeld wanneer de vervangende producten zo sterk naar kokos smaken en geuren dat het alle andere smaken overheerst! Veel ‘nepkazen’ smaakten zo vies dat kaasvervangers voor ons niet eens een optie waren. Op die momenten baalde ik stevig, want opeens is niks meer gewoon makkelijk.
Zij wel kaas, hij niet
Een streng eliminatiedieet was voor mij niet logisch om te volgen. Avondmaaltijden pasten we daarom 95% van de tijd aan op zijn dieet en de andere 5% van de tijd at hij iets anders, of ik. Broodmaaltijden waren makkelijk want dan kies je ieder je eigen broodsoort en beleg. Dat er dan vier pakjes crackers open zijn, geeft niet. In dat eerste jaar gingen we naarstig op zoek naar nieuwe producten, zodat mijn lief niet alleen en eeuwig op dat droge Schär brood hoefde te kauwen. Ik dook elke natuurwinkel in op zoek naar nieuwe alternatieven en proefde alles mee.
In de meeste supermarkten vind je nu een breed en smaakvol melkvrij (vegan) aanbod. Dat was eerst écht niet zo. Tien jaar geleden was er geen alternatief te vinden dat ook maar enigszins op kaas lijkt. Met een beetje geluk was er in ieder geval sojamelk of amandelmelk, maar dat was het dan wel. Het beste alternatief was toen een sojakaas uit de natuurwinkel die zo smerig smaakte dat ik jarenlang geen vegan kaas heb durven proeven. Zowel de geur als de smaak stond ons zo verschrikkelijk tegen dat we het uiteindelijk opgaven. Voortaan kookten we melkvrij óf ik at iets met kaas en hij niet.
Makkelijker melkvrij leven dankzij vegan trend
Gelukkig zijn er dankzij de ‘eiwitrevolutie’ steeds meer plantaardige alternatieven te vinden voor alles dat melk ademt. Vegan kazen durf ik weer te proeven en sommige vind ik zelfs lekker om zo op een crackertje te eten. Onze huidige recepten zijn veranderd, maar in grote lijnen maken we nog steeds of wéér veel van onze lievelingsgerechten. Soms met en vaak genoeg ook zonder melkvervangers.
We zijn handig zijn geworden in het aanpassen van recepten zonder er veel over na te denken. We geven de ingrediënten een alternatieve draai geven of koken gerechten waarbij sowieso geen melk nodig is. Onze maaltijden zijn ook zo aangepast dat we die met het hele gezin veilig kunnen eten. Makkelijk, één pot, alles en iedereen hetzelfde. Alleen met pizza maken we een uitzondering. De kinderen krijgen pizza’s met ‘echte’ kaas en wij nemen een vegan alternatief.
Melkvrij going vegan
Eten, koken en bakken zonder melk gaat ons inmiddels dus goed af. Maar in de afgelopen tijd is bij ons het klimaatbelletje een luid alarm geworden. Hoewel we al best wat aanpassingen deden om het klimaat te sparen zoals; vaker de fiets pakken, één van de twee auto’s wegdoen, netjes afval scheiden, huis isoleren, niet altijd alles nieuw kopen, huishoudelijke apparaten vervangen door energiezuinige, biologisch eten voor zover de portemonnee daarmee instemt, stemmen voor klimaatvriendelijke partijen, zijn we pas echt goed ‘wakker’ geworden na het zien van de Netflix documentaire ‘The Game Changers‘.
In deze documentaire worden sporters uitgelicht die leven op een plantaardig dieet en alsnog op zeer hoog niveau presteren. Behalve de gigantische klimaateffecten van vlees eten, wordt ook uitgelicht wat de consumptie van vlees doet voor je gezondheid. Toen ik in diezelfde periode ook nog dit boek las: ‘Ooit aten we dieren‘ van Roanne van Voorst, verdween daarmee mijn laatste restje onwetendheid. Zij schetst het beeld van een toekomstige wereld zonder vleesconsumptie en zonder dierenleed. Ze leegt uit waarom het eigenlijk vreemd is dat dierenliefhebbers toch vlees eten. Geen bikkelhard of veroordelend boek, maar vlees of eieren eten voelt sindsdien echt niet goed meer.
Nieuwe eetgewoontes aanleren
Hoewel we het tot die tijd gevoelsmatig best aardig deden, zagen we onze eetgewoontes plotseling in een ander daglicht. Individueel maar tegelijk besloten we toen per direct een week lang plantbased eten te proberen. Net zoals de groep brandweermannen uit de documentaire dat probeert. De uitwerking en het gemak waarmee dat lukte is ons zo goed bevallen, dat we sindsdien niet meer zijn gestopt.
We zijn niet van de anti-lobby en zeker geen allesweters wat betreft veganistisch eten. Voor ons is er op dat vlak nog veel te leren. Ik weet alleen dat we vanaf nu geen alleseters meer zijn. We stellen ons open voor nieuwe ontdekkingen en doen het stap voor stap. Naast melk en kaas laten we nu ook eieren en andere producten van dierlijke oorsprong staan. Maken we een keer een misser of lukt het niet, dan proberen we het de volgende keer opnieuw. Het veranderen van dieet is een proces waar je de tijd voor moet nemen om het te laten slagen. Elke stap in de goede richting is er één en zorgt ervoor dat je plezier in eten houdt. Wij vinden het gaaf dat we nieuwe dingen mogen leren en nemen je graag mee in onze ontdekkingen!
Recepten op Milkfree Academy altijd melkvrij niet altijd vegan
In voorbereiding op Milkfree Academy en voor mijn eerdere foodblog Cookie Cottage heb ik veel gerechten gemaakt die wel melkvrij maar niet vegan zijn. Omdat iedereen die melkvrij moet of wil leven hierin een eigen proces te volgen heeft, wil ik je vrij laten om hierin eigen keuzes te maken. Op de site staan daarom ook recepten waarin wel ei, vlees of andere dierlijke producten gebruikt zijn. Ook voor jou geldt waarschijnlijk dat het stapje voor stapje beter in te passen is in je leven. Wel zullen de meeste nieuwe recepten vanwege ons eigen proces vegetarisch zijn en gericht op een plantaardig dieet, om je te laten zien dat het ook lekker, leuk en makkelijk kan zonder dierlijke producten. Filter de recepten op jouw eigen voorkeur en vind iets lekkers dat bij je past.
Stap voor stap op weg naar een melkvrij leven
Uit ervaring weet ik dat het aanpassen van je dieet moeite kost. Zelfs als je weet dat je daarmee mogelijk klachtenvrij door het leven kan gaan. Gaat het niet om jezelf, maar om je partner, je kind of iemand anders in je omgeving die melkvrij moet leven? Ook dat kan knap lastig zijn. Je kunt niet meer zo koken of bakken als je gewend bent. Gun jezelf de tijd om recepten aan te passen. Doe elke dag je best maar wees niet te streng voor jezelf.
Wees welkom in de community waar meer mensen met dezelfde uitdaging te maken hebben. Misschien heb jij een bonus moeilijkheidsgraad gekregen en moet je ook soja, ei of gluten uitsluiten. Ook voor jou wil ik mijn best doen. Laat in de comments of social kanalen weten met welke recepten we jou blij kunnen maken. Of zoek je naar een specifiek product, dan helpen we je graag met het vinden van geschikte alternatieven.
Ik vind het geweldig dat je tot hier bent gekomen en ons verhaal hebt gelezen! Ik hoop dat jij je geïnspireerd voelt om ook je ervaringen, tips en vragen te delen. Je helpt er jezelf en anderen mee! Ik hoor graag van!
Liefs, Hazel